Beschrijving

Restauratie schoorsteen Jufferswaard te Renkum

Stichting Vrienden van BOEi geeft een bijdrage aan de Pilo-ruïnegroep Jufferswaard. Zij zetten zich in voor het behoud en de restauratie van de schoorsteen in de Jufferswaard bij Renkum. Met deze bijdrage krijgt de werkgroep een financiële steun in de rug voor de opstart van het project en de daadwerkelijke restauratie van de schoorsteen.

Schoorsteen als belangrijk landmark

Het meest markante punt in de Jufferswaard is de 45 meter hoge schoorsteen van de voormalige steenfabriek aan de Rijn. Hij torent hoog boven de door plantengroei overwoekerde ruïne van de steenoven uit. Het is een bijzonder landschapselement dat steeds zeldzamer begint te worden. Het is het laatste overblijfsel van de vier steenfabrieken die het dorp Renkum ooit kende. De steenfabriek van Ariens, in de volksmond “Pilo” genoemd, vormde op 18 september 1944 het strijdtoneel waar het eerste structurele verlies van de geallieerden werd geleden van de slag om Arnhem. De steenoven is na het herstel van de schoorsteen in 1948 nooit meer in gebruik genomen. Op korte afstand staan aan de andere kant van de Rijn nog twee steenfabriek-schoorstenen. De Wienerberger in Heteren en die van Zilverschoon in Randwijk. Met z’n drieën vormen ze een van de laatste relicten van het ooit zo algemene steenfabrieken-landschap in het Gelderse rivieren gebied.

De fabriek van Zilverschoon is in 2011 gerestaureerd en herbestemd door BOEi en is nu een rijksmonument. Op het terrein is ook de Gelderse Smalspoor Stichting gehuisvest die rondleidingen over de geschiedenis van de baksteenindustrie verzorgt. De schoorsteen bij de Wienerberger steenfabriek heeft geen functie meer in de moderne baksteen fabricage maar er vindt nog altijd onderhoud plaats. De drie hebben gezamenlijk een meerwaarde en de komst in 2015 van het Renkumse voetveer Renkum-Heteren zorgt ervoor dat toeristen dat ook kunnen beleven.

Pilo Schoorsteen

Terwijl deze Betuwse schoorstenen in goede conditie zijn, is dat helaas niet het geval bij de Pilo schoorsteen. De staat is ronduit slecht te noemen en er bestaat een reëel risico van instorten. Alle metalen spanbanden zijn er afgevallen en het voegwerk is zwaar aangetast. Het grootste risico is misschien wel blikseminslag omdat een bliksemafleider ontbreekt. Het zou niet de eerste keer zijn dat een fabrieksschoorsteen zo roemloos aan zijn einde kwam.

Zonder ingrijpen moet de schoorsteen in verband met onveiligheid gesloopt worden en gaat deze verloren. Hierom is het noodzakelijk de schoorsteen in zijn huidige staat te consolideren om daarna te kunnen restaureren. Stichting Vrienden van BOEi is een groot voorstander van behoud van prachtige schoorstenen, landmarks in Nederland. We zijn verheugd deze werkgroep te kunnen helpen met een financiële bijdrage en raad en advies waar nodig.

Wilt u meer informatie over BOEi-project steenfabriek Randwijk Zilverschoon in Heteren, neem dan eens een kijkje op de projectenpagina: Herbestemming steenfabriek Randwijk in Heteren | BOEi

Vindt u het ook belangrijk dat deze bijzondere landmarks behouden blijven, word dan Vriend van BOEi en help mee aan de restauratie en herbestemming van erfgoed in Nederland.

Productfoto: Hein Dielissen