Schoorsteen Wasbeitsfabriek gerestaureerd met steun Vrienden van BOEi

Het complex en de schoorsteen van de wasbeitsfabriek in Apeldoorn zijn industrieel erfgoed en van belang voor het zichtbaar houden van de lokale industriƫle ontwikkeling van Apeldoorn aan het einde van de 19 e eeuw. Van ruim 10.000 fabrieksschoorstenen die ooit in Nederland stonden, zijn nog ca. 700 exemplaren over. De schoorsteen van de wasbeitsfabriek is een van de drie schoorstenen die nog in Apeldoorn staan. De particuliere eigenaren hebben zich samen met de afdeling monumentenzorg van de gemeente Apeldoorn hard gemaakt voor de restauratie en het behoud van deze schoorsteen. Stichting Vrienden van BOEi vindt het belangrijk dit soort initiatieven te ondersteunen en heeft financieel bijgedragen aan de restauratie.

De oorsprong van de wasbeitsfabriek ligt zo rond 1875 toen meubelmaker Th. Mensing vanuit Den Haag naar Apeldoorn kwam om naast zijn beroep ook zijn hobby ā€“ het bakken van (Delfts)blauwe tegels ā€“ te kunnen uitoefenen. Wanneer Theo Mensing op de Hoogakkerlaan arriveerde is niet precies bekend maar bekend is wel dat Mensing in 1875 al een vergunning aanvroeg voor het plaatsen van een schoorsteentje op het pand Hoogakkerlaan 4. Dat ambtelijke molens ook toen al langzaam maalden, mag blijken uit het feit dat de toestemming hiervoor in 1907 verleend werd. Precies 32 jaar nadat de aanvraag was ingediend.

In 1886 richtte Th. Mensing samen met zijn zoon H.B. Mensing een bedrijfje op met de naam ā€œNederlandsche Stoom Chemische fabriek Mensing & CO Fabrique de Faience Artistiqueā€. Het bedrijf droeg ook wel de naam ā€œNed. Wrijfglazuur & Bijtsfabriekā€. De firma Mensing was de uitvinder van de ā€œwas- en kleurglazuurā€, veel toegepast als afwerking van houtwerk. Voorheen werden meubels in een ā€œrookkastā€ geplaatst om op kleur te komen. In de bedrijfsruimte stond onder meer een aantal mengmolens opgesteld (deze zijn overgedragen aan de collectie van het museum Marialust). Het gebouw dateert nog voor een deel uit de late 19de eeuw.

Uit de verzamelde documentatie blijkt dat in 1907 naar plannen en onder uitvoering van architect R. Dales te Apeldoorn, een werkplaats aan het gebouw is toegevoegd. Uit deze tijd zal ook de hoge vrijstaande schoorsteenpijp dateren, welke echter geen directe betekenis had voor de bedrijfsuitoefening. Deze schoorsteen met oven werd gebruikt voor de vervaardiging van porselein, een liefhebberij van Mensing sr..Ā Dag en nacht blies deze schoorsteen de rook uit van een tot twaalfhonderd graden verwarmde oven waarin het porselein gebakken werd.

Onze projecten


1